Cardano je decentralizovana blockchain platforma treće generacije, decentralizovana dokaznog udjela (PoS), dizajnirana da bude efikasnija alternativa mrežama sa dokazom o radu (Proof Of Work – PoW). Skalabilnost, interoperabilnost i održivost na PoW mrežama poput Ethereum-a ograničene su opterećenjem infrastrukture rastućim troškovima, potrošnjom energije i sporim vremenima transakcija.
Charles Hoskinson, saosnivač blockchain-a Ethereum, sa dokazom o rada (PoW), shvatio je implikacije ovih izazova na blockchain mreže, te je 2015. započeo razvoj Cardano i njegove primarne kripto valute, lansirajući platformu i ADA token u 2017. godini.
Platforma Cardano radi na Ouroboros konsenzus protokolu. Ouroboros, koji je Cardano stvorio u svojoj osnovnoj fazi, prvi je PoS protokol koji se ne samo da se pokazao sigurnim, već je i prvi koji su objavila i naučna istraživanja. Svaka razvojna faza, ili era na mapi puta Cardano, utemeljena je okvirom zasnovanim na istraživanju, koji uključuje uvide provjere sa metodama zasnovanim na dokazima, kako bi se postigao napredak ka postizanju prekretnica u vezi sa budućim pravcima upotrebe obe aplikacije blockchain network i ADA token.
Opširnije
Charles Hoskinson, saosnivač Ethereum-a, započeo je razvoj Cardano 2015. godine, a platformu je pokrenuo 2017. Cardano se pozicionirao kao alternativa Ethereum-u. Obe platforme se koriste za slične aplikacije, poput pametnih ugovora, i imaju za cilj izgradnju povezanog i decentralizovanog sistema. Cardano sebe smatra ažuriranom verzijom Ethereuma i pozicionirao se kao platforma treće generacije preko Ethereum-ovih nadogradnji. Blokčein platforma takođe ima za cilj pružanje bankarskih usluga svjetskim bankama.
Glavne aplikacije kompanije Cardano su u upravljanju identitetom i povezanošću. Prva aplikacija se može koristiti za pojednostavljivanje procesa koji zahtijevaju prikupljanje podataka iz više izvora. Druga aplikacija može se koristiti za praćenje i reviziju proizvodnih procesa proizvoda, od porijekla do gotovih proizvoda i, potencijalno, eliminisanje tržišta falsifikovane robe.
“Ada” je Cardanova digitalna valuta i dobila je ime po Ada Lovelace, grofici iz 19. vijeka. Ada je bila matematičar, porijeklom iz engleske, koja je priznata kao prvi računarski programer.
Nadzor nad napretkom ekosistema Cardano protokola je decentralizovan, a odgovornosti dijele Cardano partneri: Fondacija Cardano, IOHK i EMURGO. Fondacija Cardano, neprofitna organizacija, pravni je staratelj odgovoran za primarni nadzor i nadzor nad brendom Cardano. Fondacija unaprjeđuje vidljivost protokola na globalnoj sceni, njeguje mogućnosti upotrebe slučaja i povezuje se sa kreatorima politike, regulatorima i akademskim krugom
IOHK je kompanija za softverski inženjering i tehnologiju odgovorna za izgradnju Cardano, sa istraživačkim odjeljenjem posvećenim promovisanju blockchain obrazovanja. IOHK blisko sarađuje sa akademskim partnerima ne samo da bi unaprijedio svoju obrazovnu misiju, već i poboljšao dugoročnu skalabilnost Cardano protokola korištenjem najnovijih recenziranih naučnih istraživanja za informisanje, o ažuriranjima platforme prije implementacije. EMURGO je globalni tehnološki partner odgovoran za komercijalno usvajanje Cardano protokola, integrišući preduzeća iz širokog spektra sektora u svoj blockchain sistem.
Cardano faze razvoja
Cardano se gradi u pet faza ka postizanju svog cilja, razvijajući mrežu u razvojnu platformu za decentralizovane aplikacije (DApp) sa knjigom podataka o više sredstava i pametnim ugovorima koji se mogu provjeriti. Svaka od pet faza je nazvana po uticajnoj istorijskoj ličnosti, i kolokvijalno se naziva era. Pet faza ili doba su:
- Fondacija (Bajronova era)
- Decentralizacija (Šelijevo doba)
- Pametni ugovori (doba Goguena)
- Skaliranje (doba Basho)
- Upravljanje (Volterova era)
Primjeri korištenja Cardana
Organizacije iza Cardana izdale su tri proizvoda: Atala PRISM, Atala SCAN i Atala Trace. Prvi proizvod se prodaje kao alat za upravljanje identitetom koji se može koristiti za pristup uslugama. Na primjer, može se koristiti za provjeru akreditiva za otvaranje bankovnog računa ili podobnost za državnu pomoć. Druga dva proizvoda se koriste za praćenje putovanja proizvoda kroz lanac snabdijevanja.
Cardano takođe razvija pametnu ugovornu platformu koja će služiti kao stabilna i sigurna platforma za razvoj decentralizovanih aplikacija na nivou preduzeća. U bliskoj budućnosti, Cardano tim planira da koristi demokratski sistem upravljanja na lancu pod nazivom Project Catalyst za upravljanje razvojem i izvršenjem projekata. Oni će takođe obnoviti svoj sistem upravljanja trezorom, kako bi finansirali buduće troškove koristeći Project Catalyst.
Cardano Zahtjevi
Srce bilo koje blockchain platforme je algoritam koji se koristi za kreiranje blokova i provjeru transakcija. Cardano koristi Ouroboros, algoritam koji koristi protokol dokaza o udjelu (PoS) za rudarenje blokova. Protokol je dizajniran da smanji potrošnju energije tokom procesa proizvodnje bloka na minimum. To čini tako što eliminiše potrebu za hash snagom ili ogromnim računarskim resursima, koji su ključni za funkcionisanje algoritma provjere rada (PoW) koji koristi Bitcoin.
U Cardano PoS sistemu, ulaganje određuje sposobnost čvora da stvara blokove. Ulog čvora jednak je iznosu ADA, Cardano kriptovalute, koju ona drži dugoročno.
Kako funkcioniše Ouroboros
Na širem nivou, Ouroboros radi na sledeći način. Ono dijeli fizičko vrijeme na epohe koje se sastoje od slotova, koji su fiksni vremenski periodi. Slotovi su slični radnim smjenama u fabrici. Trenutno epoha traje pet dana, a slot traje jednu sekundu, ali se ti brojevi mogu konfigurisati i mogu se promijeniti nakon prijedloga za ažuriranje. Epohe djeluju kružno: kada jedna završi, druga počinje.
Svaki slot ima vođu slota koji se bira putem sistema „lutrije“. U ovom sistemu, što je veći ulog, veće su šanse za dobitak na lutriji. Vođe slotova su odgovorne za sledeće zadatke:
- Potvrđivanje transakcija
- Kreiranje blokova transakcija
- Dodavanje novostvorenih blokova u Cardano blockchain
Ouroboros zahtjeva da mali broj vlasnika ADA bude na mreži i da održava dobru mrežnu povezanost. Kako bi se dodatno smanjila potrošnja energije, algoritam sadrži koncept bazena udjela. Nosioci ADA mogu se organizovati u grupe uloga i izabrati nekoliko vođa koji će predstavljati skup tokom izvršavanja protokola, olakšavajući učešće i osiguravajući stvaranje blokova čak i ako su neki od njih van mreže.
Rudarenje
Grupa ulagača je zapravo pouzdan čvor servera koji je posvećen izvođenju protokola 24/7, u ime vlasnika ADA. Grupe ulagača drže kombinovani udio različitih zainteresovanih strana u jednom entitetu i odgovorne su za obradu transakcija i izradu novih blokova.
U sistemu Poof-of-Work (PoW), ekonomski podsticaji za rudare da učestvuju u mreži i stvaraju blokove su nagrade kriptovalute i naknade za transakcije. Ouroboros prikuplja nagrade iz jedne epohe i distribuira ih po grupama zainteresovanih strana. Svaki od njih se nagrađuje na osnovu udjela uloženog tokom epohe, što znači da će veći ulog dobiti više nagrada.
Upozorenje
Na samom kraju morate imati na umu da je ulaganje u kriptovalute i druge početne ponude kovanica („ICO“ – Initial Coin Offer) jako rizično i spekulativno, pa ovaj članak nije preporuka vlasnika stranice ili pisca da ulažu u kriptovalute ili druge ICO. Pošto je situacija svakog pojedinca jedinstvena, prije donošenja bilo kakve finansijske odluke uvijek treba konsultovati kvalifikovanog stručnjaka. Kripto.ba ne daje nikakve garancije u pogledu tačnosti ili pravovremenosti ovde sadržanih informacija.
